Een lichtplan maken?
Licht in huis
Eén van de meest gestelde vragen: Hoe verdeel ik het licht in mijn huis?
Helaas is hier niet één duidelijk antwoord op. Omdat elke ruimte een ander lichtplan nodig heeft maar, er zijn wel een aantal factoren waar je rekening mee kan houden.
Ben je nog aan het bouwen dan kan je de lichtbronnen nog bepalen. Vanuit de architect worden er kruizen gezet in denkbeeldige vierkanten op de plattegrond van je woning. Precies bij het middelpunt van dit kruis wordt een lichtpunt ingetekend. Hierbij is dus totaal niet nagedacht over de functie van de ruimte en ook niet naar het daadwerkelijke punt.
Dit is dus de reden dat er vaak lampen in het plafond zitten op “vreemde” plekken. Wanneer je nog aan het bouwen bent kan je deze punten laten aanpassen. Doe dit! Echt je krijgt er spijt van wanneer je hier niet naar gekeken hebt en je uiteindelijk met een gootje over het plafond moet gaan werken.
Is je woning al wat ouder en zijn de stroompunten al bepaald? Dan ontkom je er waarschijnlijk niet aan maar ook hiervoor heb ik later in dit artikel nog een goede tip.
Laten we beginnen bij het begin. We gaan uit van daglicht en kunstlicht. Daglicht is het natuurlijke licht van buiten dat naar binnen schijnt. De positie van de ramen ten opzichte van de zon bepaalt hoeveel zonlicht er binnen komt. Kunstlicht creëren wij zelf en kunnen wij precies afstemmen op de ruimte en gewenste sfeer.
Het is belangrijk om te beginnen met het daglicht. Hoe valt deze naar binnen? Is het zuiderlicht dat warmer en geel aandoet of noorderlicht dat wat harder blauw licht geeft? Zodra je dit weet kan je het daglicht overdag gaan aanvullen en in de nacht overnemen met kunstverlichting.
In de basis gaan we uit van drie verschillende soorten licht die je in de ruimte verwerkt.
Basis/ of sfeerverlichting. Zorgt voor regelmatig verspreid licht, zodat je de ruimte volledig kan zien. Dit is de verlichting die is aangesloten op de hoofdschakelaar. Meestal plafonnieres en “standaard” aanwezig maar wel heel belangrijk in de basis. Wanneer er een dimmer bij wordt gebruikt is de basis verlichting in te zetten als sfeerverlichting. Denk maar eens aan een mooie hanglamp in eetkamer. Deze basis verlichting kan heel sfeervol zijn.
Functionele verlichting. Dit is de verlichting die een activiteit in de ruimte extra verlicht. In dit geval ga je uit van direct licht dat is bedoeld om bijvoorbeeld lezen, werken of koken te verlichten.
Accentverlichting zorgt ervoor dat bijzondere elementen extra worden uitgelicht. Denk aan een mooi schilderij.
Wanneer je bovenstaande soorten verlichting toepast in de ruimte ben je een heel eind op weg om een goed belichte ruimte te creëren. Denk goed na over de ruimte en functie waar je een lamp plaatst. Om de ruimte dynamisch te maken en meer sfeer te geven is het aan de raden om verlichting in drie verschillende hoogtes te plaatsen. Dit kan door bijvoorbeeld een tafellamp, wandlamp en hanglamp te plaatsen of een tafellamp, staande lamp en inbouwspots. Dit zijn een paar voorbeelden, hierin kun je eindeloos variëren.
Wil je zelf een lichtplan maken? Lees dan nog even verder.
De ene lamp geeft natuurlijk meer licht dan de ander. Om het makkelijk te houden ga ik uit van Lumen. Deze staan vermeld op de verpakking vermeld als lux. Over het algemeen gaan we ervanuit dat een woonkamer 300-400 lux aan basis/ of sfeerverlichting nodig heeft. Dit kun je uitrekenen door het aantal lumen van de verlichting te delen door de oppervlakte in vierkante meters.
Dus een lichtbron van 5000 lumen die valt op een oppervlakte van 5 vierkante meter geeft 1000 lux. Dit zou dus behoorlijk verlicht zijn.
Reken alle armaturen uit zodat je weet wat de hoeveelheid in totaal is. Daarnaast zal ik je aanraden om dimmers te gebruiken zodat je de functie van het licht per dagdeel aan kan passen. In de winter heb je waarschijnlijk meer nodig dan in de zomer. Dat gezegd hebbende ga ik je nu kort uitleggen wat je kan doen om zelf een lichtplan te maken.
Zorg in ieder geval dat je een plattegrond van de ruimte hebt. Schrijf/ teken op de plattegrond waar welke functies komen. Leeshoek, tv-hoek, eetgedeelte, kantoor enzovoort. Ok, ik ga er even vanuit dat je weet hoe de ruimte is ingedeeld zodat je duidelijk kan zien waar je juist veel oftewel basis/sfeerverlichting wilt hebben, waar je functionele verlichting wilt hebben en waar je accentverlichting komt. Teken vervolgens kleine rondjes op de plekken waar je een lamp zou willen plaatsen. Aan de hand van de lumen kan je deze rondjes klein of juist groter maken. Waarschijnlijk zie je meteen al dat er ruimtes zijn waar weinig tot geen licht is. Je doet er goed aan om hier extra verlichting te plaatsen.
TIP! Komt jouw lichtpunt op een verkeerd punt uit het plafond? Kijk eens naar de lightswing. Dit mechanisme zorgt ervoor dat je makkelijk het punt van je lamp kan bepalen. Klik hier.
Zorg altijd dat je kunstlicht plaatst op plekken waar overdag daglicht binnen komt. Dit zorgt in de avond voor een natuurlijke overgang van daglicht naar kunstlicht.
Wil je hier meer over weten? Stel gerust je vraag per email.